Freier Deutsche Gewerkschaftbund

 

De "FDGB" werd in de zomer van (1945) opgericht als een verenigde, niet-partijgebonden vakbond. Deze vakbond was tevens aangesloten bij de wereldvakbond organisatie. Het eerste partijcongres vond plaats in februari (1946) waarbij uit geheel Duitsland gedelegeerden (1019) van arbeiders federaties waren uitgenodigd dit congres bij te wonen. Er verzamelden zich rond 2 miljoen !  leden van arbeidsfederaties (vakbonden) in de Sovjet bezettingszone van Berlijn. Het doel was om de eenheid te bewaren, en een vrije vakbond  te hebben voor de arbeiders bij de wederopbouw van het land. Tijdens dit congres werden ook 45 gedelegeerden gekozen in het bestuur  daar men streefde naar nationale eenheid in geheel Duitsland. Hoe reëel dit was bleef twijfelachtig daar er ook werd gestreden voor de samenvoeging van KPD en SPD  wat uiteindelijk ook in april (1946) leidde tot oprichting van de SED. De bond bestond veelal uit leden van de KPD die ook als grondleggers van de bond werden gezien. Na de oprichting van de DDR in (1949) werd de dienst binnen de bond uitsluitend uitgemaakt door leden van de SED en was van enige neutraliteit geen sprake meer. Voorts werden collectieven opgezet of verder uitgebouwd in bedrijven uit de NS tijd die inmiddels waren of werden onteigend en door (arbeiders) collectieven werden overgenomen. Het complete socialistische gedachtegoed voor de arbeiders gemeenschap in de DDR. Op het hoogte punt rond (1980) telt de "FDGB" circa 9 miljoen leden van de werkende arbeiders. De bond nam het organiseren van  sociale voorzieningen voor de werkende arbeiders op zich in  vertegenwoordigde collectieven van bedrijven, fabrieken, en landbouw. Het eerste 5 jarenplan diende zich aan..............


Postkaart  Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ Kultur palast "Wilhelm Pieck" Bitterfeld.
Postkaart Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ Kultur palast "Wilhelm Pieck" Bitterfeld.

Er zijn vele bedrijven, fabrieken te noemen om als voorbeeld te dienen waar de "FDBG" zoal als vertegenwoordiger van de arbeiders mee te maken kreeg. De auteur heeft gekozen voor Bitterfeld, Halle Merseburg waar de (chemie driehoek) industrie hoogtij vierde met alle gevolgen van dien en eerst na de Wende pas goed duidelijk werden. In Bitterfeld hield men bijeenkomsten van de "FDGB" en ook werden er voor arbeiders tal van (partij) avonden georganiseerd om de arbeiders een weg te wijzen naar de toekomst conform de 5 jaren plannen die de "FDGB" (onder auspiciën van de SED) mede propageerde. In  cultuur huizen of paleizen waren, afhankelijk van  de grootte van stad of plaats onder meer gevestigd :

bioscopen, theaters, danszalen, sportruimten, bibliotheken  cafés en restaurants om de werkenden en hun gezinnen te vermaken in deze over het algemeen sombere industrie, productiesteden of plaatsen.  


Poster (1948) collectie auteur.
Poster (1948) collectie auteur.
Poster (1949-1952) collectie auteur.
Poster (1949-1952) collectie auteur.
Poster (1951) collectie auteur.
Poster (1951) collectie auteur.


Postkaart  Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ Industriegebied 1.
Postkaart Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ Industriegebied 1.

Bitterfeld was in indertijd  een industrie/chemie stad waar al sinds de jaren 20 bruinkool werd gedolven. De bruinkool werd afgegraven tot wel  90 m diepte. bruinkool werd in de de DDR  ook gebruikt voor het stoken in huiskachels en is ook vandaag nog  (steeds) een belangrijke brandstof voor het opwekken van elektriciteit. Tijdens het afgraven van groeven en tunnels word het grondwater weggepompt om de schachten droog te houden met als gevolg uitdroging van het  landschap en natuurgebied. Door deze manier van werken werd permanente schade aangericht aan het landschap dat pas na jaren weer enigszins hersteld kan worden. Ook waren de elektriciteitscentrales in de DDR zwaar verouderd wat voor hoge zwavel (dioxide) concentraties zorgde en zure regen veroorzaakte. Schoorstenen van honderden meters zorgden in de directe omgeving voor wat verbetering maar enige kilometers verder .......

Postkaart  Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ Bitterfeld Industriegebied 2.
Postkaart Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ Bitterfeld Industriegebied 2.

Bitterfeld was  dan ook het centrum van de protesten in de DDR van (1953) die destijds door de Sovjet strijdkrachten werd neergeslagen. "Chemie techniek geeft ons brood, welstand en schoonheid"  was de slogan wederopbouw had immers voorrang. Toch nam men nota van de werk en milieu omstandigheden met een "Naturschutzgesetz" Men nam vervolgens de beslissing om gaandeweg over te schakelen naar aardolie die werd aangevoerd door de "Drushba" pijpleiding uit de Sovjet-Unie. Ruwe grondstoffen werden in fabrieken toegepast voor productie van plastic en (huishoudelijke) chemische producten zoals wasmiddelen, bestrijdingsmiddelen, en verf. De "FDGB" werd dus steeds meer geconfronteerd met het welzijn en de gezondheid van arbeiders en milieu. De vervuiling was enorm fabrieksarbeiders moesten werken in verouderde fabrieken onder omstandigheden die absoluut schadelijk waren voor de gezondheid.

 Prospect VEB Petrolchemisches Kombinat Schwed collectie auteur.
Prospect VEB Petrolchemisches Kombinat Schwed collectie auteur.

Er moest iets gebeuren, een macht wisseling diende zich aan. "Walter Ulbricht" moest plaats maken voor "Erich Honecker" (1971) er werd een koerswijziging in het voordeel van de bevolking doorgevoerd waarbij de "FDGB" ook een duidelijke rol ging spelen voor de bevolking. Echter de uiteindelijk eerder geleden schade en gevolgen werd men zich pas begin jaren 80 bewust. Er zijn kort voor de wende nog (nood) maatregelen genomen voor het stopzetten van deze verouderde industrieën maar de DDR was reeds failliet. Dus "saneringsprocessen" konden pas na de wende definitief een aanvang nemen. Vandaag de dag is de "chemie driehoek" een van de modernste industrie regio's  en een van de grootste werkgevers in Duitsland (voormalige DDR gebied) .


Fritz Heckert Bildermappe, Medaille (gold) collectie auteur.
Fritz Heckert Bildermappe, Medaille (gold) collectie auteur.
Vijf jarenplan, leerboek,Fritz Heckert Medaille (brons) collectie auteur.
Vijf jarenplan, leerboek,Fritz Heckert Medaille (brons) collectie auteur.

Om het het arbeidscollectief vorm te kunnen blijven geven werden er voor geschikt bevonden kandidaten cursussen gegeven op de "FDBG  Bedrijfs - (Hoge) scholen". Voor kaderleden werd bij uitmuntende resultaten de mogelijkheid geboden naar de Hochschule  "Frits Heckert " in Bernau te gaan om zich verder te bekwamen en voor te bereiden op een hoge functie binnen de FGDB of mogelijk in de SED.

 

Onderstaande afbeeldingen zijn afkomstig uit bovenstaande fotomap met werkkamer  van een gerenommeerd medewerker van de " Hochschule Fritz Heckert " inclusief uitgereikte oorkonde.


Bildermappe compilatie collectie auteur.


FDGB Gewerkschaft Hochschule "Fritz Heckert"  Bernau prospekt collectie auteur.
FDGB Gewerkschaft Hochschule "Fritz Heckert" Bernau prospekt collectie auteur.

Destijds (1928) de "Bundesschule  des Allgemeines Deutschen Gewerkschaft bund " In (1949) betrokken door de "FDBG" en hernoemt naar Fritz Heckert schule en in (1971) tot Hochschule "Fritz Heckert" (Bernau). De naam is ontleend aan Fritz Heckert (1884 - 1936). Deze activist was in de jaren (1900 - 20) zeer actief in het Deutsche   

Bauarbeiter verband en de SPD. Was tevens mede oprichter van de KPD en de "Spartakusbond" (communistische - beweging ). Hij vervulde verschillende hoge politieke functies in de roerige jaren 20 en verkreeg een mandaat van de KPD in (1924) maar werd later dat jaar gearresteerd (illegaliteit). Verkreeg pas in (1925) zijn immuniteit als vertegenwoordiger in de Rijksdag . Heckert werd in (1929) gewond bij acties van de (SA) "Sturmabteilung" in de aanloop naar het "Nationaal socialisme". Vertrok uiteindelijk in (1932) naar Moskou waar hij in (1936) overleed. Vermeldenswaard is dat de "Hochschule" in (1933) werd bezet door de SA en later tijdens NS periode werd gebruikt als opleiding - school voor de (SD) "Sicherheitsdienst". 


Feriendienst (FDGB)

Model FDGB Urlauberschiff Ms Fritz Heckert foto auteur.
Model FDGB Urlauberschiff Ms Fritz Heckert foto auteur.

FDGB Feriendienst mascotte foto auteur.
FDGB Feriendienst mascotte foto auteur.

 

 

Gezien de (werk) omstandig-heden in de gehele DDR werd de "FDGB" actief op alle fronten in de samenleving o.a. reizen, cultuur, gezondheid en woningbouw. Het reikt te ver om alle activiteiten te beschrijven dus hierbij een 2 tal voorbeelden van de activiteiten waar de "FDGB" in vertegenwoordigd was. In (1972) stonden 90.000 vakantiereizen tot beschikking en 7 Interhotels. Er werden in de navolgende jaren nog rond de 8500 (Erholungsheimen) gebouwd. Het doel was duidelijk, men kon de socialistische boodschap verder verspreiden, de industriële omgeving tijdelijk vergeten en de bevolking kon (deels) genieten van een vakantie......................................................... 


Deze (vakantie) huizen of hotels stonden verspreid door de gehele DDR. Voor zes arbeiders en hun familie van  "VEB Stahl und Walzwerk "Wilhelm Florin " uit Henningsdorf  ging hun vakantiewens in vervulling, zij ontvingen als eerste eind

(1971) vakantiechecks om te besteden en te gaan genieten van een welverdiende vakantie in "FDGB Inter hotel Panorama" in Thuringen. Hiermee werd door  het "Zentral Komittee" (Politburo SED) een belangrijk besluit verwezenlijkt sinds het aantreden van "Erich Honecker".

 Postkaart  Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ FDGB Interhotel panorama Oberhof Thuringen collectie auteur.
Postkaart Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ FDGB Interhotel panorama Oberhof Thuringen collectie auteur.

De kosten van dergelijke vakantiehuizen waren enorm het moest er voor die tijd tiptop uitzien. Zelfs het servies en bestek was gemerkt met "FDGB". Hier een mokka setje van de "Feriendienst" met bijliggende blanco kwitanties zijn van

(Project Klink). Beter bekend als "Schloss Klink" in Mecklenburg - Vorpommern, tussen de stad Waren, en de Müritz, Kolpinsee. Het schloss stamt uit ( 1897).  De Sovjet troepen namen het Schloss in (1945) in beslag en vestigden daar het hoofdkwartier van het rode leger. In (1946) werd het een onderkomen voor vluchtelingen. Pas in (1965) werd het Schloss overgedragen aan de "VEB Wasserversorgung" tot in (1971) de laatste vluchtelingen die nog in het gebouw woonden vertrokken naar nieuwbouw woningen in de naaste omgeving.

Mokka setje "Feriendienst"  & Blanco rekeningen Project Klink collectie auteur.
Mokka setje "Feriendienst" & Blanco rekeningen Project Klink collectie auteur.
FDGB Ms Volkerfreundschaft (Stockholm bouwjaar 1948) prospekt collectie auteur.
FDGB Ms Volkerfreundschaft (Stockholm bouwjaar 1948) prospekt collectie auteur.

Voor (kader) leden en hun gezinnen werd de mogelijkheid geboden bootreizen te ondernemen (1975) tegen een aantrekkelijk tarief. Dit business model leek veel op de "Reichsarbeitsdienst" organisatie  KDF "kraft durch freude"uit de NS periode. Het schip de Stockholm werd in (1960) door de DDR gekocht, vervolgens hernoemd tot

 "Ms Völkerfreundschaft" en omgebouwd tot 1e klasse schip voor 568 passagiers en 12.442 BRT (brutoregistertonnage). Daarna gebruikt door de FDGB voor (vakantie) reizen naar verschillende socialistische landen in de wereld. Het vermelden waard is dat het schip in oktober (1962) tijdens de Cuba crisis  met reizigers aan boord door de Amerikaanse zeeblokkade brak en zonder problemen de haven van Havanna in Cuba bereikte.    

     Postkaart  Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ      FDGB  erholungsheim  von  (1971 - 1990) collectie auteur.
Postkaart Verlag Bild und Heimat, Reichenbach Vogtländ FDGB erholungsheim von (1971 - 1990) collectie auteur.

 

Datzelfde jaar werden werd het "Schulungs und Erholungs Project Klink FDGB" geopend. Voor vakanties stonden circa 40 eenpersoons en 40 tweepersoons kamers ter beschikking. In de winter werd het Schloss  gebruikt als opleidingscentrum voor het "Ministerium fur Umweltschutz und Wasserwirtschaft" en meermaals verbouwd. Na de Wende werd het "Schloss Klink" verkocht en kwam in verschillende handen. Uiteindelijk werd in de periode (1996 -2000) het Schloss nogmaals verbouwd, gemoderniseerd en is thans uitgegroeid tot een luxe resort hotel met wellness, beauty salon, suites en ruime kamers.



FDGB partijcongres prospekt Mei (1977) collectie auteur.
FDGB partijcongres prospekt Mei (1977) collectie auteur.

Hoe groot de invloed en macht van de "FDGB"  op het hoogtepunt was is te zien op bovenstaande congres foto. Waarbij nog maar eens duidelijk zichtbaar is hoe nauw deze verweven was met de SED. Van een "Freie Deutsche Gewerkschafts Bund" was dus absoluut geen sprake.